The Department of Chemistry is a vital, expanding hub of scientific inquiry with deep historic roots and a ready grasp on the future. The Chemistry Department provides the opportunity for an undergraduate student to obtain a thorough fundamental knowledge of all fields of chemistry. There are lecture courses in the general areas of inorganic, organic, and physical chemistry, many specialized courses including analytical and biochemistry. Laboratory experience is provided in inorganic and organic synthesis, analytical methods and physical chemistry measurements. Independent and original work is stressed in the laboratories and modern equipment is available to carry out the work. The equipment and techniques that are available to the undergraduate student include visible, ultraviolet, and infra-red spectrometers, atomic absorption spectrometers, thermal analysis instrument, CHN analyser and electro-chemistry techniques. Many of these instruments are interfaced directly to computers.

Department Vision :

The Department of Chemistry endeavours to be a nationally-recognized model for educating and graduating students prepared to compete in and contribute to the technology of the 21st century world. To achieve this vision the department is committed to providing a course of study for undergraduates in the chemical sciences which combines curriculum, scholarship and service/engagement opportunities that are high-quality, innovative and intellectually challenging and employ state-of-the-art technologies.

The Chemistry Department prepares students for a diverse and changing world. We strive to contribute to a chemically literate society through teaching (with classrooms, labs, and research), scholarship, and service.

The department will continue to offer high quality undergraduate (B.S.) with fascinating introductory courses which will both instruct and stimulate students in all of the university's programs, including the areas of Petroleum Chemistry, Natural Product, Surface and Environmental Chemistry, as well as the department's major programs.

The Department of Chemistry will strive to create a collegial, collaborative, and supportive environment that nurtures professional relationships, enrich teaching and learning, develop and strengthen scholarship, and encourage professional service. We strive to be a leader in undergraduate and graduate level research. We offer a rigorous and contemporary curriculum that is responsive to future developments, reflecting the interdisciplinary nature and diversity of the chemical sciences, thus enabling students to become successful professionals, scholars, scientifically literate citizens and leaders. We promote excellence in service to the department, university and community as well as cultivating ties with local and regional industry and academic institutions.

Learning outcomes:

Graduates from the Chemistry degree program will have demonstrated:

• an understanding of major concepts, theoretical principles and experimental findings in chemistry. 
• an ability to work effectively in diverse teams in both classroom and laboratory. 
• an ability to identify and solve chemical problems and explore new areas of research. 
• an ability to employ critical thinking and efficient problem-solving skills in all areas of chemistry. 
• effective written and oral communication skills. 
• the ability to use modern instrumentation for chemical analysis and separation. 
• knowing the proper procedures and regulations for safe handling and use of chemicals and following the proper procedures and regulations for safe handling when using chemicals. 
• Understanding the ethical, historic and environmental dimensions of problems and issues facing chemists. 
• an ability to gain entry into industry, clinical labs, professional schools, graduate programs, or others job market.

The teaching staffs in the Chemistry Department help and encourage the students to develop the knowledge and skills needed by providing varieties of learning opportunities, such as lectures, tutorials, workshops, exams, laboratory reports, essays, oral presentations, poster design and problem based learning.
In addition, a vital part of university learning is self-study. An undergraduate student in the Chemistry Department will be expected to dedicate a considerable amount of private study time each week to answer problem sheets, write laboratory reports, and read around the different courses. The assessment is achieved via two mid-term exams, final exams, essays and reports.

Language:

The language of education at the DCHE is English language for all courses, except the Kurdish Studies course where the language of study is the Kurdish language.

Duration:

The duration of study at DCHE is 4 Academic years full-time study. Normally an academic year starts in Mid Sept to Mid-June of the next year.

Future job prospects:

Chemistry is involved in our everyday lives and there is a vast range of jobs and careers open to those who have studied chemistry at any level; great career opportunities exist both inside and outside the lab. Many of the careers will be created in chemistry to solve global challenges such as human health, energy and the environment.

Chemists are employed by such industries as; computers and telecommunications, fine and heavy chemical manufacturing, food and beverage production, mining and metallurgy, petroleum, pharmaceuticals/drugs and plastics. They are also hired by government agencies in the areas of education, forensic investigation, mineral analysis, public health, research and development support for resource Industries, technical and analytical information development, waste management and water and air quality management.

Possible working place:

Chemist careers in clinical chemistry include jobs in hospital laboratories analyzing body tissues and fluids for diagnostic purposes, developing new analytical techniques, and pursuing fundamental research.

کورته‌ باسێک :
به‌شی کیمیا ناوه‌ندێکی زۆر گرنگى لێکۆڵینه‌وه‌ی زانستیه‌ که به‌رده‌وام له‌ فراوانبوون دایه‌‌ و ڕه‌گ وڕیشه‌یه‌كی مێژوويى هه‌یه‌ و دواڕۆژیشی . به‌شی کیمیا هه‌ل بۆ خوێندکارانی زانکۆ ده‌ڕه‌خسێنێت تاوه‌کو بتوانن زانیاری ته‌واو و گرنگ له‌ هه‌موو بواره‌کانی زانستی کیمیادا به‌ده‌ست بهێنن. له‌ کۆرسه‌کانی به‌شی کیمیادا وانه‌ی تایبه‌ت هه‌ن له‌ بواره‌ گشتیه‌کانی کیمیای نائه‌ندامی، ئه‌ندامی و سروشتی، وه‌ چه‌ند کۆرسێکی تایبه‌تمه‌ند وه‌کو کیمیای شیکاری و کیمیای زینده‌وه‌ری. له‌م به‌شه‌دا خویندکاران ئه‌زموونی تاقیگه‌یی وه‌رده‌گرن له‌ بواره‌کانی پێکهێنانی کیمیای ئه‌ندامی و نائه‌ندامی، شێوازه‌کانی شیکردنه‌وه‌یی و پێوانه‌كانی کیمیای سروشتی. کاری سه‌ربه‌خۆ و سه‌ره‌کی له‌ تاقیگه‌کاندا جه‌ختی لێده‌کرێته‌وه‌ و ئامێر و که‌لوپه‌لی سه‌ردمیانه‌ له‌به‌رده‌سته‌ بۆ جێبه‌جێکردنی کاره‌کان. ئه‌و ئامێر و ته‌کنیکانه‌ی له‌به‌رده‌ستی خوێندکاراندایه‌ بریتین له‌ شه‌به‌نگی ڕووناکی بینراو، سه‌رو بنه‌وشه‌یی و ژێر سور، شه‌به‌نگی ڕووناکی هه‌ڵمژینی مادده‌ی ئه‌تۆمی و ئامێری شیکردنه‌وه‌ی گه‌رمی. شیکه‌ره‌وه‌ی CHN و ته‌کنیکه‌کانی کیمیای ئه‌لیکتڕۆنی. زۆربه‌ی ئه‌و ئامێرانه‌ ڕاسته‌وخۆ به‌ کۆمپیته‌ره‌وه‌ به‌ستراونه‌ته‌وه‌.


تێڕوانینه‌کانی به‌ش :
به‌شی کیمیا هه‌وڵی ئه‌وه‌ ده‌دات كه‌ ببێته‌ نمونه‌یه‌ک له‌سه‌ر ئاستی نه‌ته‌وه‌یی دانی پێدابنرێت بۆ په‌وه‌رده‌کردن و پێگه‌یاندنی خوێندکاران تاکو ئاماده‌بن بۆ پێشبڕکێ و به‌شداریكردن له‌ ته‌کنۆلۆژیای جیهانی سه‌ده‌ی بیست و یه‌ک. بۆ به‌دیهێنانی ئه‌م تێڕوانینه‌، به‌شی کیمیا هه‌وڵی سه‌رسه‌ختانه‌ ده‌دات بۆ دابینکردنی کۆرسی خوێندنی زانسته‌کانی کیمیا بۆ خویندکاران که‌ تیایدا په‌یڕه‌و و پڕۆگرام و سکۆڵه‌رشیپ و هه‌لی خزمه‌تگوزاری ئاست به‌رزو داهێنه‌رانه‌ و زرنگانه‌ به‌یه‌که‌وه‌ کۆده‌کاته‌وه‌ و ته‌کنه‌لۆژیای زۆر پێشکه‌وتوو به‌کارده‌هێنێت.
به‌شی کیمیا خویندکاران ئاماده‌ ده‌کات بۆ جیهانێكی هه‌مه‌جۆر و گۆڕاو. ئێمه‌ هه‌وڵی ته‌واو ده‌ده‌ین بۆ هینانه‌دی کۆمه‌ڵگایه‌کی هۆشیار له‌بواری زانستی کیمیادا له‌ڕێگه‌ی وانه‌وتنه‌وه‌ (له‌ پۆل و له‌ تاقیگه‌کاندا) و له‌ڕێگه‌ی ئه‌نجامدانی توێژینه‌وه‌، سکۆڵه‌رشیپ و خزمه‌تگوزاری.
ئه‌م به‌شه‌ به‌رده‌وام ده‌بێت له‌ پێدانی بڕوانامه‌ی به‌کالیۆرۆسی ئاست به‌رز به‌ خوێندکاران له‌ زانستدا هاوشان له‌گه‌ڵ کۆرسی به‌رایی سه‌رنج ڕاكێش که‌ ده‌بێته‌ هۆی پێدانی ڕێنمایی و هاندانی خوێندکاران له‌ ته‌واوی پڕۆگرامه‌کانی زانکۆداوه‌كو‌ بواره‌کانی کیمیای نه‌وت، به‌رهه‌می سروشتی، کیمیای ڕوکه‌شی و ژینگه‌یی، هه‌روه‌ها له‌ پڕۆگرامه‌ سه‌ره‌کیه‌کانی به‌شه‌که‌دا.
به‌شی کیمیا هه‌وڵی کۆششی ته‌واو ده‌کات بۆ بنیاتنانی ژینگه‌یه‌کی زانكۆییانه‌ و هاریكارییانه‌و و پاڵپشتیانه‌ که‌ ده‌بێته‌ هۆی گه‌شه‌پێدانی په‌یوه‌ندی پڕۆفیشناڵی و ده‌وڵه‌مه‌ندکردنی پڕۆسه‌ی فێرکردن و فێربوون و په‌ره‌پێدان و به‌هێزکردنی سکۆڵه‌رشیپ و هاندانی خزمه‌تگوزاری پڕۆفیشناڵی. ئێمه‌ هه‌وله‌کانمان چرده‌که‌ینه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی ببن به‌ پێشه‌نگ له‌ بواری ئه‌نجامدانی تویژینه‌وه‌ له‌سه‌ر هه‌ردوو ئاستی زانکۆ و دوای زانکۆ. ئێمه‌ په‌یڕه‌و و پڕۆگرامی ورد و ته‌واو و هاوچه‌رخ پێشکه‌ش ده‌که‌ین که‌ له‌گه‌ڵ گه‌شه‌سه‌ندنه‌کانی داهاتوودا بگونجێت به‌شێوه‌یه‌ك كه‌ سروشتی گشتگیر و هه‌مه‌چه‌شنی زانستی کیمیا تیایدا ڕه‌نگ بداته‌وه‌، ئه‌مه‌ش وا له‌خوێندکاران ده‌کات بتوانن ببن به‌ که‌سی پڕۆفێشناڵی و پسپۆڕی سه‌رکه‌وتوو، هاوڵاتی و سه‌رکرده‌ی هۆشیار له‌بواری زانستدا. ئیمه‌ باشترین خزمه‌تگوزاری پیشکه‌ش به‌ به‌شی کیمیا و زانکۆ و کۆمه‌ڵگا ده‌که‌ین، هه‌روه‌ها په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ دامه‌زراوه‌ پیشه‌سازی و ئه‌کادیمیه‌کانی ناوه‌وه‌ و هه‌رێمیه‌کان ده‌به‌ستین.


ده‌رئه‌نجامه‌کانی فێربوون :
ده‌رچوانی به‌شی کیمیا ئه‌مانه‌ی خواره‌وه‌یان تیادا به‌دی ده‌کرێت:
تێگه‌یشتن له‌ چه‌مکه‌ سه‌ره‌کیه‌کان و پریسیپه‌ تیۆریه‌کان و دۆزینه‌وه‌ ئه‌زمونه‌ییه‌کان له‌ زانستی کیمیادا.
توانای کارکردنی کارایانه‌ له‌ تیمی جیاوازدا له‌ پۆل و تاقیگه‌دا.
توانای دیاری کردن و چاره‌سه‌رکردنی کێشه‌ کیمیاییه‌کان و دۆزینه‌وه‌ی بواری نوێی توێژینه‌وه‌.
توانای به‌کارهێنانی بیرکردنه‌وه‌ی ڕه‌خنه‌گرانه‌ و شاره‌زایی لێهاتوانه‌ له‌ چاره‌سه‌رکردنی کێشه‌کاندا له‌ ته‌واوی بواره‌کانی زانستی کیمیادا.
شاره‌زایی باش‌ له‌هه‌ردوو بواری په‌یوه‌ندیكردن به‌ نووسین و زاره‌کی.
توانای به‌کارهێنانی ئامێری سه‌رده‌میانه‌ له‌ شیکردنه‌وه‌ و جیاکردنه‌وه‌ ی کیمیاییدا.
زانین و په‌یڕه‌وكردنی ڕێکار و ڕێسا گونجاوه‌کانی تایبه‌ت به‌مامه‌ڵكردن له‌گه‌ڵ مادده‌ کیمیاییه‌كان به‌شێوه‌یه‌كی دوور له‌ مه‌ترسی.
تێگه‌یشتن له‌ ڕه‌هه‌نده‌ ڕه‌وشتی و مێژوویی و ژینگه‌ییه‌کانی ئه‌و کێشه‌ و ئاریشانه‌ی ڕووبه‌ڕوی كیمیازانان ده‌بێته‌وه‌.
توانای چوونه‌ ناو که‌رتی پیشه‌سازی، تاقیگه‌ پزیشکیه‌کان، قوتابخانه‌ پیشه‌ییه‌كان، پڕۆگرامه‌کانی خوێندنی باڵا و بازاڕی تری كار.



شێوازه‌کانی خوێندن :
ستافی وانه‌وتنه‌وه‌ی به‌شی کیمیا یارمه‌تی و هانی خوێندکاران ده‌ده‌ن که‌ زانیاری و شاره‌زایی پێویست په‌ره‌ پێبده‌ن ئه‌مه‌ش له‌ڕێگه‌ی ڕه‌خساندنی هه‌لی فێربوونی جۆراوجۆره‌وه‌.، وه‌کو وانه‌ و، وانه‌ی تایبه‌تی، ۆرکشۆپ، تاقیکردنه‌وه‌، ڕاپۆرتی تاقیگه‌، وتار نوسین، پرێزنته‌یشنی زاره‌کی، پۆسته‌ر دروست کردن و فێربوون له‌ڕێگه‌ی چاره‌سه‌ركردنی کێشه‌کانه‌وه‌.
سه‌ره‌ڕای ئه‌مه‌، به‌شێکی گرنگی پڕۆسه‌ی فێرکردنی زانکۆ بریتیه‌ له‌ خۆفێرکردن. خوێندکارانی زانکۆ پێویسته‌ هه‌ر هه‌فته‌یه‌ک کاتێکی به‌رچاو بۆ ده‌رسکردنی تایبه‌تی ته‌رخان بکه‌ن تاوه‌کو وه‌ڵامی په‌ڕه‌ی کێشه‌کان بده‌نه‌وه‌، ڕاپۆرتی تاقیگه‌ بنوسن و کۆرسه‌ جیاوازه‌کان بخوێننه‌وه‌. هه‌ڵسه‌نگاندنه‌که‌ له‌ڕێگه‌ی دوو تاقیکردنه‌وه‌ی نیوه‌ی یه‌که‌م و دووه‌م، تاقیکردنه‌وه‌ی کۆتایی ساڵ، وتار نوسین و ڕاپۆرت نوسین ئه‌نجام ده‌درێت.


زمان :
خوێندن له‌ هه‌موو کۆرسه‌کانی به‌شی کیمیادا به‌ ‌ زمانی ئینگلیزیه‌. جگه‌ له‌ كۆرسه‌كوردییه‌كان که‌ به‌ زمانی کوردی ده‌خوێنرێن‌.



ماوه‌ی خوێندن :
ماوه‌ی خوێندن له‌ به‌شی کیمیادا بریتیه‌ له‌ چوارساڵی خوێندنی ته‌واو. به‌شێوه‌یه‌کی ئاسایی ساڵی خوێندن له‌ نیوه‌ی مانگی ئه‌یلولدا ده‌ست پێده‌کات و تا نیوه‌ی مانگی حوزه‌یرانی ساڵی داهاتوو درێژه‌ی ده‌بێت.


هه‌لی کارکردن له‌داهاتوو :
زانستی کیمیا په‌یوه‌ندی به‌ ‌ژیانی ڕۆژانه‌مانه‌وه‌ هه‌یه‌ و هه‌لی کار و پیشه‌ به‌ڕێژه‌یه‌کی به‌رچاو له‌به‌رده‌سته‌ بۆ ئه‌و که‌سانه‌ی زانستی کیمیایان له‌هه‌ر ئاستێکدا خوێندووه‌؛ هه‌لی زۆری کارکردن له‌ ناوه‌وه‌ و ده‌ره‌وه‌ی تاقیگه‌کاندا هه‌یه‌، زۆربه‌ی ئه‌و پیشانه‌ی كه‌‌ له بواری‌ زانستی کیمیادا هه‌ن بۆ مه‌به‌ستی چاره‌سه‌رکردنی کێشه‌کانی جیهانه‌ وه‌کو ته‌ندروستی مرۆڤ و وزه‌ و ژینگه‌.
که‌سی کیمیاگه‌ر (زانای کیمیا) له‌ که‌رته‌ پیشه‌سازیه‌کان داده‌مه‌زرێن وه‌کو؛ کۆمپیته‌ر و په‌یوه‌ندییه‌ دووره‌كان، دروستکردنی مادده‌ کیمیاییه‌ پاك و قورسه‌كان، به‌رهه‌مهێنانی خواردن و خواردنه‌وه‌، کانزاکاری و توێژینه‌وه‌ی کانزایی، پێترۆلیۆم، ده‌رمانسازی و دروستكردنی پلاستیك. هه‌روه‌ها له‌لایه‌ن که‌رته‌ حکومیه‌کانیشه‌وه‌ داده‌مه‌زرێن له‌بواره‌کانی په‌روه‌رده‌، پزیشكی دادوه‌ری و، شیکردنه‌وه‌ی کانزایی، ته‌ندروستی گشتی، توێژینه‌وه‌ و په‌ره‌پێدانی پیشه‌سازییه‌ سه‌رچاوه‌ییه‌كان، چاره‌سه‌ركردنی پاشماوه‌و چاره‌سه‌ركردنی جۆری ئاو وهه‌وا.



ئه‌و شوێنانه‌ی که‌ ده‌توانێ کاریان تێدا بکات :
پیشه‌ی کیمیاگه‌ر له‌ کیمیای پزیشکیدا بریتیه‌ له‌ کارکردن له‌ تاقیگه‌ی نه‌خۆشخانه‌کان بۆ شیکردنه‌وه‌ی شانه‌ و شله‌مه‌نی ناو جه‌سته‌ی مرۆڤ بۆ مه‌به‌ستی پشکنین و دیاریكردنی نه‌خۆشی، داهێنانی ‌ ته‌کنیکی نوێی شیکردنه‌وه‌یی وئه‌نجامدانی توێژینه‌وه‌ی گرنگ.
پیشه‌یه‌کی گرنگ بۆ هه‌ندێک له‌ کیمیاگه‌ره‌کان بریتیه‌ له‌ کارکردن له‌ که‌رتی په‌روه‌رده‌دا. ئه‌وپه‌رۆشی وجۆش و خرۆشه‌ی ئه‌و شاره‌زایانه‌ی ده‌رچووانی به‌شی زانستی زانکۆ خزمه‌تێکی زۆر باش به‌ زانایانی نه‌وه‌ی داهاتوو ده‌گه‌یه‌نن. له‌ که‌رتی پیشه‌سازیدا ئه‌رکی کیمیاگه‌ر بریتی ده‌بێت له‌: پاک و خاوێنی پیشه‌سازییانه‌، کارگێڕی (به‌ڕێوه‌بردن)، کۆنتڕۆڵکردنی پڕۆسه‌ی دروستکردن (به‌رهه‌م هێنان)، کوالیتی کۆنتڕۆڵ، توێژینه‌وه‌ و په‌ره‌پیدان،پێشكه‌شكردنی خزمه‌تگوزاری ته‌کنیکی له‌ فرۆشتنی به‌رهه‌مه‌مكاندا .



یه‌كه‌كانی (مۆدیوله‌كانی) كۆرسه‌كانی خوێندن :
ئه‌م لینكه‌ی خواره‌وه لیستی‌ گشت یه‌كه‌كانی كۆرسه‌كانی خوێندن كه‌ له‌م به‌شه‌دا ده‌خوێنرێن ده‌خاته‌ ڕوو، هه‌ر كۆرس مۆدیولێك كۆدێكی ستانده‌ردی هه‌یه‌ كه‌ لینكی بۆ دانراوه‌ بۆوێبگه‌ی تایبه‌ت به‌خۆی كه‌ له‌وێدا درێژه‌ی زانیاریه‌كان ده‌رباره‌ی کۆرسه‌ دیاریکراوه‌که‌ به‌رچاو ده‌كه‌وێت وله‌ وێبگه‌ی هه‌ر مۆدیلێكیش ده‌توانی سه‌ردانی پرۆفایلی ئه‌كادیمی وانه‌بێژی كۆرسه‌كه بکه‌یت‌


ده‌سته‌ی ئه‌کادیمی به‌ش :
ئه‌مه‌ لیستی ده‌سته‌ی ئه‌کادیمی به‌شه‌که‌مانه‌. تکایه‌ کلیک له‌سه‌ر ناوه‌که‌ بکه‌ بۆ گه‌یشتن به‌ وێبگه‌ی تایبه‌ت به‌ پڕۆفایلی ئه‌کادیمی هه‌ریه‌کێک له‌ ئه‌ندامانی ده‌سته‌ی ئه‌کادیمی به‌ش. 

زانیاری بۆ په‌یوه‌ندیکردن به‌به‌ش
ناونیشان:

به‌شی کیمیا
فاكه‌لتی زانست و ته‌ندروستی‌
زانكۆی كۆیه‌
پاركی زانكۆ
شه‌قامی دانیال متیران
هه‌رێمی كوردستان/ كۆماری عیراقی فید
ته‌له‌فۆن/ مۆبایل: +964xxxxxx
پۆسته‌ی ئه‌لكترۆنی: E-mail: fsch.dche@koyauniversity.org

URL: www.koyauniversity.org